You can find the article, «Կը Խօսի՞ս Հայերէն» at the following link: http://www.chanitz.org/2010/01/blog-post_03.html
Below are the comments that this article received:
A Commenter (requested not to be named) wrote...
Raffi (administrator) գրեց...
Below are the comments that this article received:
Վեր. Նշան Պագալեան (Ա.Մ.Ն.) գրեց...
Գնահատելի է հեղինակին մտահոգութիւնները հայերէն լեզուին գործածութեան մասին, թէպէտ իր յօդուածը հայերէնի թարգմանուած է ուրիշ լեզուէ մը...
Պիտի ուզէի կարդալ նաեւ Հայ Աւետ. առաջնորդներու եւ մտաւորականներու համոզումները ե՛ւ անոնց ծրագիրները հայերէն լեզուի նահանջին մասին մե՛ր եկեղեցիներէն եւ դպրոցներէն ներս: Միթէ՞ բան մը չեն գրած անոր մասին, կամ մտահոգ չեն այդ նիւթով: Կամ արդեօ՞ք մե՛նք հայերէն գիրք ու պարբերական չենք կարդար այլեւս, որպէս զի տեսնենք թէ ինչ գրած ու ըսած են շատո՜նց:
Ամէն մէկս ընելիք ունինք, հոգ չէ թէ որքան համեստ: Դժգոհութեամբ նկատեցի (այս «պլոկ»ի նկարներուն մէջ) երկու տարի առաջուայ Ք.Ջ. երիտասարդաց կամ պատանեաց համագումարի առաջնորդներուն համար յատուկ պատրաստուած շապիկները՝ որոնց վրայ անգլերէ՛ն տառեր միայն կ'երեւէին: Մե՛նք ենք հարցը, եւ մե՛նք պիտի ըլլանք լուծումը՝ մեր գոյատեւման խնդիրին համար:
Կամ արդեօ՞ք ինչպէս յօդուածին մէջ յիշուեցաւ (սխալմամբ, բայց շատ ճիշդ)՝ մեր գործածած լեզուն իսկապէս «սպաններէն» է:
A Commenter (requested not to be named) wrote...
I do not understand or comprehend the concern of those who want to preserve their native language.
Preserving one's faith has nothing to do with preserving one's language. God will not judge one whether he speaks Armenian, English or Spanish.
The world is headed towards globalization and fusion of languages and cultures whether we like or not.
I have yet to hear or read a convincing point of view on this topic.
Raffi (administrator) գրեց...
Գնահատելի է Ամերիկահայ երիտասարդի մը մտահոգութիւնները, մանաւանդ ի մտի ունենալով այն իրականութիւնը որ շատ հազուագիւտ են այն անձերը որոնք Ամերիկեան դպրոցները աւարտելով կարողացած են պահել հայերէն խօսիլն ու գրելը:
Այս յօդուածը, թարգմանուած ըլլալով հանդերձ, տենչ մը կը ներկայացնէ՝ հայերէնի պահպանման, մանաւանդ եկեղեցիէն ներս:
Սակայն, պատմութեան գիրքերէն կ՛ուզեմ մէջբերել հետեւեալը, քաղուած Ամերիկացի ուսուցչուհիի յուշատետրէն.-
« Tarsus markets are cosmopolitan. You can find a dozen races rubbing elbows there. The predominating four are Turks, Arab Fellahin, Armenians and Greeks. There is a babel of these four tongues. One hears also Russian, Persian, Hindustani and Italian. We manage with French in Mersina, but it is little spoken in Tarsus. The Turkish language rules in inter-racial transactions. Armenians must use this language. Educated Armenians struggle valiantly to maintain the two surviving elements of national identity: the church and the language. But oddly enough the mother-tongue of the average Armenian is Turkish. Greek has a strong hold upon the Greeks here. It is something like the tenacious hold of the French language in Canada. The Fellahin speak a form of Arabic, but are too ignorant to care whether they make themselves understood or not.» The Red Rugs of Tarsus, 1917.
Հետաքրքրական է որ արդէն իսկ հայերէնի գործածութիւնը եւ պահպանումը հարց էր 20-րդ դարուն: Բայց աւելի հետաքրքրական է Յոյներուն կարչիլը իրենց լեզուին: Այս իրականութիւնները իրարու հակասական կը թուին, եւ հարցումը .- Ինչո՞ւ Յոյները զօրաւոր կարչած էին իրենց լեզուին, իսկ հայերը ոչ այնքան զօրաւոր:
Գալով դժգոհութեանդ Վեր. Նշան, այդ շապիկները մանուկներու համագումարի՝ առաջնորդներու խումբին դեղին շապիկներն էին: Ըստ երեւոյթին հոս լատինատար շապիկներ կը հագնին բայց հայերէն կը խօսին, իսկ այլուր հայատառ շապիկներ կը հագնին, բայց օտար լեզուներ կը գործածէն: Բայց տեսնենք որքան Արեւմտահայերէնը պաշտպանող բերդը պիտի կարենայ դիմանալ եւ գոյատեւել:
Ես պիտի վերջացնեմ, իմ՝ Թորոսեան Վարժարանի Անգլերէնի ուսուցիչիս խրատով, որ մեզի փոխանցեց երբ 9-րդ կարգի աշակերտներ էինք .-
«Տիրապետեցէք երկու լեզուներուն, անգլերէնին եւ հայերէնին: Երբ անգլերէն կը խօսիս, լման անգլերէն խօսիր, եւ երբ հայերէն կը խօսիս, լման հայերէն խօսիր, առանց խառնելու անգլերէնը հայերէնով, կամ հայերէնը անգլերէնով:»